सातबारा उतारा नवीन स्वरूपात..! हे बदल न समजल्यास नुकसान होऊ शकते...!
06-02-2025

सातबारा उतारा नवीन स्वरूपात..! हे बदल न समजल्यास नुकसान होऊ शकते...!
सातबारा उतारा म्हणजे जमिनीचा एक प्रकारचा आरसा असतो. या उताऱ्याच्या माध्यमातून प्रत्यक्ष जागेवर न जाता जमिनीच्या संपूर्ण स्थितीची माहिती मिळते. महाराष्ट्र शासनाच्या महसूल विभागाने सातबाऱ्यात मोठे सुधारणा केल्या असून, यामुळे नोंदी अधिक स्पष्ट आणि अचूक झाल्या आहेत.
सातबारा उताऱ्याचे महत्त्व आणि कायदेशीर संदर्भ
महाराष्ट्र जमीन महसूल कायदा १९६६ अंतर्गत शेतजमिनीच्या हक्कांबाबत विविध नोंदी ठेवण्यात येतात. यात जमिनीची खरेदी-विक्री, वारसाहक्क, विहिरी, पाणी हक्क, तसेच अन्य कायदेशीर माहिती समाविष्ट केली जाते.
सातबाऱ्यात झालेल्या ११ महत्त्वाच्या सुधारणा:
महाराष्ट्र महसूल विभागाने ५० वर्षांनंतर सातबारा उताऱ्यात महत्त्वाचे बदल केले आहेत. हे बदल आधुनिक शेती व्यवस्थापन, डिजिटल जमिनीच्या नोंदी, आणि शेतकरी अनुकूलता लक्षात घेऊन करण्यात आले आहेत.
गाव नमुना 7 मध्ये कोड क्रमांकासह गावाचे नाव :
यामुळे गाव ओळखण्यात सहजता येईल.
लागवडयोग्य आणि नालायक क्षेत्र वेगळे दर्शवले जाणार :
शेतीसाठी उपलब्ध क्षेत्राचा स्पष्ट अंदाज येईल.
नवीन मापन पद्धती :
शेतीसाठी 'हेक्टर, आर, चौ. मी.' तर बिनशेतीसाठी 'आर, चौ. मी.' मापनाचा वापर केला जाणार.
खाते क्रमांक थेट खातेदाराच्या नावासमोर :
यामुळे नोंदी वाचताना गोंधळ होणार नाही.
मृत व्यक्ती, कर्जबोजे आणि ई-कराराच्या नोंदी कंसाऐवजी आडव्या रेषेत :
यामुळे नोंदी अधिक स्पष्ट होतील.
'प्रलंबित फेरफार'साठी स्वतंत्र रकाना :
फेरफार प्रक्रिया चालू असलेल्या जमिनींसाठी वेगळी नोंद.
जुने फेरफार क्रमांकांसाठी नवीन रकाना :
यामुळे जुन्या नोंदी तपासणे सोपे होणार.
दोन खातेदारांच्या नावामध्ये ठळक रेषा :
यामुळे कोणत्या जमिनीवर कोणाचा हक्क आहे हे स्पष्ट होईल.
गट क्रमांकासह शेवटचा फेरफार क्रमांक आणि तारीख दाखवली जाणार :
यामुळे जमिनीच्या इतिहासाचा मागोवा घेणे सोपे होईल.
बिनशेती क्षेत्रासाठी ‘आर, चौ. मी.’ हेच एकक वापरणार :
विशेष आकारणी काढून टाकण्यात आली आहे.
बिनशेती सातबारा उताऱ्याच्या शेवटी अकृषक क्षेत्रातील रूपांतराची नोंद :
यामुळे कायदेशीर प्रक्रिया अधिक पारदर्शक होईल.
सातबारा उताऱ्याचे डिजिटल महत्त्व आणि आधुनिकरण:
नव्या सुधारित सातबारा उताऱ्यामुळे डिजिटल लँड रेकॉर्ड प्रणाली अधिक मजबूत झाली आहे. शेतकऱ्यांना ऑनलाइन सातबारा उतारा डाउनलोड करण्याची सोय उपलब्ध आहे, त्यामुळे जमिनीच्या मालकी हक्काची पडताळणी अधिक सुलभ झाली आहे.
सातबारा उताऱ्यातील सुधारणा आणि शेतकऱ्यांचे फायदे:
- शेतीसाठी स्पष्ट आणि अचूक नोंदी उपलब्ध
- जमिनीच्या कायदेशीर स्थितीची माहिती सहज मिळणार
- फेरफार प्रक्रिया अधिक पारदर्शक होणार
- ऑनलाइन सातबारा उतारा डाउनलोड करून वेळ आणि श्रम वाचणार
- शेती कर्ज, अनुदाने आणि जमीन व्यवहारांसाठी प्रक्रिया जलद होणार
नवीन सातबारा उताऱ्याबाबत विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs):
सातबारा उताऱ्यातील नवीन मापन पद्धती कोणती आहे?
शेतीसाठी 'हेक्टर, आर, चौ. मी.' तर बिनशेतीसाठी 'आर, चौ. मी.' पद्धत लागू आहे.
नवीन सातबारा सुधारित उतारा कुठे मिळेल?
महसूल विभागाच्या अधिकृत वेबसाइटवरून किंवा संबंधित तलाठी कार्यालयातून मिळू शकतो.
सातबारा उताऱ्यातील फेरफार कसे तपासायचे?
नवीन रकान्यात शेवटच्या फेरफार क्रमांकासह तारीख उपलब्ध असेल.
निष्कर्ष:
नवीन सुधारित सातबारा उताऱ्यामुळे शेती व्यवहार अधिक पारदर्शक आणि सोपे झाले आहेत. शेतकऱ्यांना डिजिटल सातबारा उताऱ्याच्या माध्यमातून जमिनीच्या नोंदी सहज मिळू शकतात. त्यामुळे सातबारा उतारा हा शेती व्यवस्थापन आणि कायदेशीर प्रक्रियेसाठी महत्त्वाचा दस्तऐवज ठरत आहे.
हे पण पहा:
शेतकऱ्यांसाठी महत्वाची अपडेट..! केंद्रीय अर्थसंकल्प 2025-26 मधील 10 महत्त्वपूर्ण घोषणा…