क्रॉप कव्हरचा वापर करून उन्हाळी पीक लागवडीत मिळवा यश...

जळगाव जिल्ह्यात सध्या उष्णतेची तीव्र लाट जाणवत असून, याचा प्रतिकूल परिणाम केळीच्या लागवडीवर होत आहे. केळी हे तापमान-संवेदनशील पीक असल्याने, ४२ अंश सेल्सिअसपेक्षा अधिक तापमान फळधारणेसाठी अत्यंत घातक ठरते.

यामुळे केळीची फळे जळून खराब होण्याचा धोका वाढतो. अशा परिस्थितीत अनेक शेतकरी आता क्रॉप कव्हर (पीक आच्छादन) चा वापर करून आपली पिके सुरक्षित करत आहेत.

पीक आच्छादन – केळी रोपांचे उन्हापासून वाचवणारे संरक्षण:

केळीच्या संरक्षणासाठी सध्या शेतकरी पीक आच्छादन तंत्रज्ञानाचा वापर करत आहेत. या पद्धतीत एका रोपासाठी अंदाजे १ रुपयांची पिशवी, १.५ रुपये काड्या व मजुरीसाठी असा खर्च येतो. परंतु त्याच्या मोबदल्यात ६० टक्क्यांपर्यंत सूर्यप्रकाश रोखला जातो, ज्यामुळे रोपांचे संरक्षण प्रभावीपणे होते.

कलिंगड लागवड, काकडी लागवड यांसारख्या उन्हाळी पिकांमध्येही पीक आच्छादनाचा उपयोग यशस्वी ठरतो आहे. त्यामुळे उन्हाळ्यात शेती करताना उष्णतेचा धोका मोठ्या प्रमाणात टाळता येतो.

फेब्रुवारी-मार्चमध्ये लागवड – अधिक नफा मिळवण्याचा मार्ग:

पूर्वी केळी लागवडीसाठी जून-जुलैचा पावसाळी हंगाम सर्वोत्तम मानला जात होता. मात्र, ठिबक सिंचन प्रणाली आणि पाण्याची चांगली व्यवस्था असलेल्या शेतकऱ्यांनी आता फेब्रुवारी ते मार्च दरम्यान लागवड करण्याचा कल स्वीकारला आहे. या हंगामात लागवड केलेल्या बागेतील उत्पादनाला उच्च बाजारभाव मिळत असल्याचा अनुभव शेतकऱ्यांना आला आहे.

उन्हाळी शेतीत टिकण्यासाठी आधुनिक उपाय गरजेचे:

जळगाव जिल्ह्यात उन्हाळ्यातील तापमान ४४ अंशांपर्यंत पोहोचते, जे केवळ केळीच नव्हे तर इतरही पिकांसाठी अपायकारक ठरते. त्यामुळे पिकांचे उष्णतेपासून संरक्षण, उन्हाळी शेती तंत्रज्ञान यांसारख्या उपायांचा अवलंब करणे आवश्यक ठरते. यामध्ये पीक आच्छादनाचा वापर, वेळेवर पाणी देणे, आणि तापमान नियंत्रण यांचा समावेश होतो.

निष्कर्ष: ऊन असले तरीही उत्पन्नात वाढ शक्य!

केळीची लागवड उन्हाळ्यातही शक्य आहे, परंतु त्यासाठी सावध आणि वैज्ञानिक दृष्टिकोनातून शेती करणं गरजेचं आहे. योग्य उपाययोजना, आधुनिक शेती पद्धती, आणि स्मार्ट कृषी उपकरणे वापरून शेतकरी अधिक नफा मिळवू शकतात.